Ապրիլի 11-ին տեղի ունեցավ ՀՀ-ում ֆինանսական կրթման ծրագրի (Ծրագիր) մշակման և իրագործման հանձնաժողովի 24-րդ նիստը:
Նիստի մեկնարկին ողջույնի խոսքով հանդես եկան ՀՀ ԿԲ խորհրդի անդամ Հասմիկ Ղահրամանյանը և ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալ Արաքսյա Սվաջյանը:
Սպառողների շահերի պաշտպանության և ֆինանսական կրթման կենտրոնի մասնագետները շահագրգիռ կողմերին ներկայացրեցին տեղեկություններ ծրագրերի ընթացքի և արդյունքների վերաբերյալ:Լուսինե Ներսիսյանը ներկայացրեց տեղեկություն 2024թ առաջին եռամսյակում ՍՇՊևՖԿ կենտրոնի կողմից իրականացված կրթական ծրագրեր ու միջոցառումների վերաբերյալ: Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության կողմից իրականացվող «Փողի միջազգային շաբաթ» ծրագրի շրջանակում տեղի ունեցած «Կենտրոնաան բանկը դպրոցում» միջոցառման շրջանակում ԿԲ 31 փորձագետ այցելել են հանրակրթական դպրոցներ՝ հանդիպելու 14 տարեկանից բարձր սովորողների հետ: Հանդիպման ընթացքում կազմակերպվել է դասընթաց՝ «Պաշտպանելով ֆինանսներդ՝ պաշտպանի՛ր ապագադ» (Protect your money, secure your future!» թեմայով։ 5 օրյա ծրագրի արդյունքում ունենք 1500-ից ավել մասնակից, ՀՀ 9 մարզերի 36 դպրոցներից: Նույն ծրագրի շրջանակում կազմակերպված «Մեկ հարց ֆինանսներից» միջոցառման շրջանակում հատուկ էլեկտրոնային հասցեին ստացվել է 128 հարց: Միջոցառմանը ներգրավված էր ԿԲ 31 փորձագետ: Առաջին եռամսյակի ընթացքում ֆինանսական գիտելիքների, հմտությունների և վարքագծի բարելավմանն ուղղված անձնական ֆինանսների կառավարման թեմաներով դասընթացներ են կազմակերպվել իրականացված ՀՀ բնակչության տարբեր թիրախային խմբերի սպառողների զորակցման նպատակով (զինվորականներ, վետերաններ, ուսուցիչներ, երեխաներ): Առաջին եռամսյակում ծրագրին մասնակցել է ավելի քան 200-ից մասնակից: Ծրագիրը շարունակական է: Վիքիմեդիա Հայաստանը և ՀՀ Կենտրոնական բանկը շարունակում են հարստացնել ամենահարուստ առցանց հանրագիտարանի հայերեն բովանդակությունը։ «ՎԻՔԻՊԵԴԻԱՅԻ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԻ ՀԱՐՍՏԱՑՈՒՄ» ծրագրի նպատակն է ամբողջական և համապարփակ կերպով թարմացնել և ներկայացնել հայերենով ֆինանսատնտեսական համակարգը և բովանդակությունը: Ծրագիրն ունի 125 դիմորդ՝ 59 սկսնակ և 66 փորձառու խմբագիրներ: Այժմ ընթանում է խմբագիր դառնալու դասընթացը: Մրցույթային փուլը կամփոփվի մայիսի վերջում 4-օրյա Վիքի հավաքով: Դավիթ Խառատյանը շահագրգիռ կողմերին տեղեկացրեց, որ 2023թ. ընթացքում նկարահանված, 1 րոպե տևողությամբ ֆինանսական թեմայով 70 հոլովակները հրապարակված են ABCFinance.am Youtube-յան հարթակներում , ինչպես նաև հոլովակները ժամանակ առ ժամանակ տեղադրվում են ABCFinance.am կայքի համանուն սոց. հարթակներում: Անցնող տարում նկարահանված հոլովակները հիմնականում եղել են բանկային հաշիվ քայլ առ քայլ բացելու և տնօրինելու, մոբալյ բանկինգի, վարկային պատմության, գրավադրման, զեղծարարությունների և իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ: 2024թ.-ին կմշակվեն ևս 70 հոլովակներ, որոնք կրկին դժվար թվացող ֆինանսական թեմաները մարդկանց կներկայացնեն համառոտ, հանրամատչելի լեզվով և գրավիչ վիզուալ լուծումներով: Այս տարի շեշտադրված թեմաները խնայողություններն են, անձնական բյուջեի կառավարումը, հարկերը, տնտեսությունը և ֆինանսական ոլորտում անձնական իրավունքների պաշտպանությունը: Տարեվերջին ի սկզբանե նախատեսված 200 հոլովակների 2/3-ը պատրաստ կլինեն և հետագայում ամբողջականացված կդառնան հոլովակներից բաղկացած դասընթաց և մարդիկ կկարողանան թե՛ թեստավորել իրենց ֆինանսական գիտելիքները, թե՛ գտնել բացերը և թե՛ լրացնել այդ բացերը՝ պարզ և հասկանալի հոլովակներ դիտելով:
Ռուզաննա Ալեքսանյանը «Դրամ 30-30 դեպի ֆինանսական բարեկեցություն» նախագծի վերաբերյալ ներկայացրեց, որ 2023 թ. Դեկտեմբեր ամսվանից ի վեր 4 սահմանամերձ գյուղերի 124 բնակիչներ ստանում են թվային ֆինանսական ծառայություններից օգտվելու համար անհրաժեշտ հասցեական գիտելիքներ, հմտություններ և հեռահար ուղեկցում ֆինանսական գործարքներում: Արդեն իսկ իրականացվել են երկու ֆինանսական կրթման դասընթացներ, իսկ երրորդ ամփոփիչ դասընթացը սպասվում է ապրիլ ամսվա երկրորդ կեսին: Դասընթացների ընթացքում մասնակիցները ստացել են անհրաժեշտ գիտելիքներ անկանխիկ գործարքների, վճարային քարտի, բյուջեի պլանավորման, խնայողությունների, սպառողների շահերի պաշտպանության և այլ թեմատիկ ուղղությունների վերաբերյալ: Նա նշեց, որ պիլոտային նախագծին զուգահեռ ընթացքում է նաև վարքագծային հետազոտություն Randomized controlled trial (RCT) մեթոդաբանությամբ ներառելով նաև 4 հսկվող խմբի գյուղեր:Հետազոտության արդյունքները կամփոփվեն նախագծի ավարտին:
Ռուզաննա Ալեքսանյանը ներկայացրեց նախագծի գաղափարի համար հիմք ծառայած հետազոտությունները: Նա շնորհակալություն հայտնեց ՀՀ Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությանը և Հայաստանի բանկերի միության նախագծի իրագործման հարցում աջակցության համար:
Ռուզաննա Ալեքսանյանը նշեց նաև, որ 2024 թ. Առաջին եռամսյակում թվային ֆինանսական կրթման ուղղությամբ ունեցել ենք ավելի քան 430.000 հասանելիություն ABC Finance ֆեյսբուքյան օգտահաշվի միջոցով: Համաձայն 2024 թ. Թվային ֆինանսական կրթման հաղորդակցման պլանի նախատեսվում է մի շարք կրթական արշավներ, որոնցից երկու հատկապես մեծածավալները նվիրված են «Անկանխիկ գործառնություններ» և «Խնայողություններ և երկարաժամկետ պլանավորում» թեմաներին:
Ռոպեր Մեսրոպ Տէր-Մեսրոպեանը և Արաքս Մանուչարյանը ներկայացրին 2021-2022 թվականներին «Ֆինանսական կրթությունը դպրոցում» ծրագրի շրջանակներում իրականացրած քանակական և որակական հետազոտությունների արդյունքները: Հետազոտության ընթացքում պարզ է դառնում, որ «Ֆինանսական կրթությունը դպրոցում» ծրագրի ընթացքում անցկացված վերապատրաստումները նշանակալիորեն բարելավել են ուսուցիչների ֆինանսական ունակությունների մակարդակը և հատկանշական է, որ երիտասարդ ուսուցիչները ավելի շատ են ձևավորել ֆինանսական ունակություններ և ավելի շատ են շահել դասընթացից: Ուսուցիչների ֆինանսական գրագիտության մակարդակը տարբերվում է ըստ սեռի և ըստ դասավանդած առարկայի: Ըստ հետազոտության, ուսուցիչները մեծամասամբ վստահում են իրենց ունեցած փորձին, բայց նաև նրանց ֆինանսական ունակությունների հարցում մեծ դեր են խաղում ստացած վերապատրաստումները և ֆինանսական կրթման նյութերը:
Ինչ վերաբերում է աշակերտներին, ապա 2-11-րդ դասարանների 10,778 աշակերտների շրջանում իրականացված հարցումները փաստում են, որ չկա ֆինանսական կրթման առանձին ծրագրերի կարիք ըստ սեռի: Հատկանշական է, որ հայ աշակերտները սովորում են հաղորդակցման միջոցով, թե՛ ուսուցիչների, թե՛ ծնողների և թե՛ ընկերների հետ, ինչը ևս մեկ անգամ կարևոր է դարձնում տեսա և ձայնա հոլովակների և ինչպես նաև քննարկումների վարման առկայությունը: Կարևոր է հիշել նաև, որ աշակերտները իրենց ֆինանսական գիտելիքների մակարդակը ժամանակի ընթացքում կորցնում են և անհրաժեշտ է նրանց պարբերաբար կրթել ըստ իրենց տարիքային խմբի առանձնահատկություններին համապատասխան տեսա և ձայնա գործիքներով:
Հանձնաժողովի անդամներ՝ Ֆինանսական համակարգի հաշտարարի, Գերմանական խնայողական բանկերի հիմնադրամի (DSIK) և Contests Lab կրթական հկ-ի կողմից ներկայացվեցին 2024 թ. Առաջին եռամսյակում իրականացված ֆինանսական կրթման ծրագրերը:
Ծրագրի կարևորությունը ամփոփել է Հանձնաժողովի նախագահ, ԿԲ խորհրդի անդամ տիկին Հասմիկ Ղահրամանյանը, նշելով․
«Համաձայն ժամանակացույցի՝ 2026 թ. նախատեսում ենք ունենալ Ֆինանսական կրթման վերանայված նոր ծրագիրը, որի համար հիմք է ծառայելու 2025 թ.-ին նախատեսվող ֆինանսական կարողությունների գնահատման բարոմետրի արդյունքները: Ինչպես նաև վերանայման տեսանկյունից առանցքային դեր կարող են խաղալ այնպիսի հետազոտություններն, ինչպիսիք ներկայացվեցին այսօր:»
Հիշեցնենք, որ Ծրագիրը մեկնարկել է 2014թ-ին և այն վերանայվել է՝ հաշվի առնելով նախորդ 5 տարիների ընթացքում կուտակված փորձը և «Հայաստանի բնակչության ֆինանսական ունակությունների գնահատում 2019թ․» հետազոտության արդյունքները:
ՀՀ կենտրոնական բանկի ֆինանսական կրթման թիմը ողջունում է կրթական ծրագրերին աջակից դառնալու ձեր ցանկությունը: Մենք արժևորում ենք ձեր տաղանդն ու ժամանակը և ուրախ կլինենք տեսնել ձեզ մեր կամավորների շարքում։