Ուսանող եք, ով հետաքրքրված է ֆինանսների աշխարհով: Այստեղ տեղադրվող նյութերը կօգնեն ավելացնել ձեր գիտելիքները, ինչպես նաև ստանալ ուսանողական կյանքի ընթացքում ի հայտ եկած ֆինանսների վերաբերյալ բազմաթիվ հարցերի պատասխաններ:
Շատերը դպրոցն ավարտելով ընդունվում են ԲՈՒՀ` ապագայում լավ աշխատանք գտնելու և մեծ գումարներ վաստակելու ակնկալիքներով:
Անշուշտ` ուսումը վերջինիս հասնելու համար անհրաժեշտ ու կարևոր գործոն է, որը ցանկացած այլ ապրանքի պես, ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ է որոշակի գումար ծախսել: Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի գործունեության արդյունքում դրամական միջոցների արտահոսք:
Այլ կերպ ասած` այն իրենից ներկայացնում է ինքնատիպ մի ակտիվ, որում անհրաժեշտ է ներդրում կատարել` իհարկե հաշվի առնելով հետագայում դրանից ստացվող արդյունքի չափը:Այս առումով` ձեր ֆինանսները ճիշտ կազմակերպելու համար նախ և առաջ անհրաժեշտ է հաշվարկել, թե ինչքան գումար է ձեզ անհրաժեշտ սովորելու համար` ուսման վարձ, գրքեր և այլ ուսումնական նյութեր, ինչպես նաև տրանսպորտային, կոմունալ և շատ այլ նմանատիպ ծախսեր, Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի գործունեության արդյունքում դրամական միջոցների արտահոսք: եթե ուսումը շարունակելու համար դուք պատրաստվում եք մեկնել այլ քաղաք: Իմացեք Ծախսերի օպտիմալացման 7 եղանակները:Անհրաժեշտ է նաև հաշվի առնել այն, որ ուսումնառության տարիների ընթացքում ավելի շատ գումար եք ծախսելու ուսման վրա և միաժամանակ հնարավոր է, որ ավելի քիչ գումար կարողանաք վաստակել, քանի որ դասերին հաճախելու պատճառով աշխատելու ժամանակ քիչ եք ունենալու, կամ ընդհանրապես չեք ունենալու:Ուսման ֆինանսավորման աղբյուրները բազմազան են.
Ձեր ուսման ֆինանսավորման հիմնական աղբյուրներն են սեփական ընթացիկ եկամուտներն Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի գործունեության արդյունքում դրամական միջոցների ներհոսք (այն, ինչ վաստակում եք): ու խնայողությունները: Ուստի` անհրաժեշտ է նախօրոք պլանավորել բյուջեն` հաշվի առնելով ուսման ֆինանսավորման համար անհրաժեշտ միջոցների չափը և եկամուտից դրան համապատասխան հատկացումներ կատարել: Իմացեք Որքան է անհրաժեշտ խնայել և ինչպես:Ձեր ուսման ֆինանսավորման համար նաև կարող եք դիմել ընտանիքի օգնությանը:Բացի նշվածներից` գոյություն ունեն բազմաթիվ ուսումնական կրթաթոշակներ ու գրանտներ, որոնք նույնպես կարող են ծառայել որպես ուսման ֆինանսավորման աղբյուր: Վերջիններս տրամադրվում են ուսանողներին` հաշվի առնելով տարբեր չափանիշներ` սոցիալական վիճակ, լավ առաջադիմություն, ուսանողների ակտիվություն, անհատական աշխատանքներ և այլն:Հայաստանում, մասնավորապես` ձեր ԲՈՒՀ-ում առկա կրթաթոշակների մասին կարող եք ավելի մանրամասն իմանալ ԲՈՒՀ-ում պարբերաբար փակցվող հայտարարություններից կամ գործող ուսանողական կառույցներից:Եթե, այնուամենայնիվ, դուք միջոցների պակաս եք զգում, ապա ուսման ֆինանսավորման համար դուք նաև կարող եք օգտվել հատուկ այդ նպատակով տրամադրվող ուսանողական վարկերից: Իմացեք Վարկ վերցնելու կանոնները:
Որպես կանոն տեղեկանքում նշվում է ուսանողի անունը, ազգանունը, բաժինը, կուրսը, ինչպես նաև ԲՈՒՀ-ի հաշվեհամարը, որին բանկն Իրավաբանական անձ է, որը տրված լիցենզիայի հիման վրա ներգրավում է ավանդներ և իր անունից և ռիսկով տեղեբաշխում է դրանք վարկեր, ավանդներ, դեպոզիտներ: անմիջապես փոխանցում է գումարը:
Սակայն բանկերը կարող են նաև հավելյալ տեղեկություններ պահանջել, ուստի` տեղեկանքի հստակ ձևի մասին անհրաժեշտ է տեղեկանալ հենց բանկերից:Ուսանողական վարկերի տրամադրման պայմաններին, ինչպես նաև վարկ ստանալու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի ցանկին առավել մանրամասն կարող եք ծանոթանալ բանկերի ինտերնետային կայքերում կամ հենց բանկերի մասնաճյուղերում: Ֆինինֆոն ձեր ֆինանսական տեղեկատուն կօգնի արագ և անվճար գտնել ձեզ ամենահարմար ուսանողական վարկը:
Գոյություն ունեն աշխատավարձի վճարման 2 տարբեր եղանակներ`
Դրա փոխարեն` մի շարք կազմակերպություններում աշխատավարձի վճարումը կատարվում է բանկային հաշիվների միջոցով, ինչը շատ հարմար է և ապահով: Ձեր բանկային հաշվից կարող եք գումար ստանալ` այցելելով ձեզ սպասարկող բանկ: Իրավաբանական անձ է, որը տրված լիցենզիայի հիման վրա ներգրավում է ավանդներ և իր անունից և ռիսկով տեղեբաշխում է դրանք վարկեր, ավանդներ, դեպոզիտներ: Սակայն ժամանակը խնայելու համար կարող եք վերցնել նաև վճարային քարտ, որն ունի մի շարք առավելություններ: Իմացեք նաև Որտեղից և ինչպես կարող եք ձեռք բերել վճարային քարտ:
Եթե դուք ցանկանում եք ստանալ ձեր աշխատավարձը և կատարել դրամով անկանխիկ գործարքներ, ապա կարող եք ձեռք բերել Արքա, Վիզա կամ Մաստերքարտ տեսակի քարտ և դրամային հաշիվ, իսկ եթե դուք ցանկանում եք քարտն օգտագործել նաև արտասահմանում և կատարել արտարժութային գործարքներ, ապա ձեզ անհրաժեշտ է Վիզա կամ Մաստերքարտ տեսակի քարտ և արտարժութային հաշիվ:Բանկային հաշվի և վճարային քարտերի մասին ավելին իմանալու համար տես`
ԻՆՉ ՊԱՐՏԱԴԻՐ ՎՃԱՐՆԵՐ ԵՔ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ
Անհրաժեշտ է իմանալ, որ ձեր անվանական աշխատավարձը (այն աշխատավարձը, որը նշվում է ձեր և ձեր գործատուի միջև կնքվող աշխատանքային պայմանագրում) և փաստացի աշխատավարձը (այն աշխատավարձը, որը դուք ստանալու եք ամեն ամիս) տարբեր են:Մեր Աշխատավարձի հաշվիչը կօգնի արագ հաշվարկել ձեր աշխատավարձի մաքուր մնացորդը կամ հակառակը:
Պատճառն այն է, որ աշխատելու տարիների ընթացքում դուք ամեն ամիս ձեր աշխատավարձից պետք է պարտադիր կերպով որոշակի վճարներ կատարեք:
Հայաստանի Հանրապետությունում յուրաքանչյուր վարձու աշխատող պետք է օրենքով սահմանված կարգով և չափով վճարի եկամտային հարկ: Եկամտից պահվող գումար, որ գանձվում է պետական բյուջե:
Եկամտային հարկը հավասար է հարկվող եկամտի 21%-ին:
Ավելին՝ Հարկային օրենսգիրք:
Աշխատանքի անցնելիս և աշխատավարձի չափը ճշտելիս` հստակեցրեք, որ աշխատավարձի մասին է խոսքը` անվանական, թե փաստացի:Հայաստանի Հանրապետության կենսաթոշակային բարեփոխումների շրջանակում փոփոխություններ է կատարվել նաև հարկային համակարգում:
2013թ. հունվարի 1-ից ուժի մեջ է մտել միասնական եկամտային հարկը, Եկամտից պահվող գումար, որ գանձվում է պետական բյուջե:
Եկամտային հարկը հավասար է հարկվող եկամտի 21%-ին:
Ավելին՝ Հարկային օրենսգիրք: որը փոխարինել է նախկին եկամտահարկին ու պարտադիր սոցիալական ապահովության վճարներին:Համաձայն «Եկամտային հարկի մասին» ՀՀ օրենքի՝ վարձու աշխատողի աշխատավարձից պետական բյուջե է վճարվում միասնական եկամտային հարկ` հետևյալ դրույքաչափերով`
Ամսեկան եկամտի չափը հայկական դրամով | Հարկվող գումար հայկական դրամով |
< 150,000 դրամ | 23% |
150,000 - 2,000,000 | 34,500 դրամին գումարած 150,000 դրամը գերազանցող գումարի 28% |
> 2,000,000 | 552,500 դրամին գումարած 2,000,000 դրամը գերազանցող գումարի 36% |
Բացի այդ, 2014 թվականից գործում է պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգը: Իմացեք նաև ինչպես միանալ կուտակային կենսաթոշակին և որքան է հատկացվում ձեր աշխատավարձից:
Գործատուները պարտավոր են հիմնական աշխատավայրում աշխատող բոլոր աշխատողների համար վարել աշխատանքային գրքույկներ: Վերջինս աշխատողի աշխատանքային գործունեության մասին տեղեկություններ ներառող հիմնական փաստաթուղթ է, որտեղ լրացվում են՝ աշխատողի անունը, ազգանունը, աշխատողի ծննդյան տարին, ամիսը, ամսաթիվը, աշխատելու ժամանակահատվածը: Աշխատանքային գրքույկում ամրագրվում է նաև այն աշխատանքների կատարումը, որոնք հնարավորություն են ընձեռում աշխատողին արտոնյալ պայմաններով անցնելու կենսաթոշակի:
Գործատուի մոտ առաջին անգամ աշխատանքի ընդունվող աշխատողի աշխատանքային գրքույկը գործատուի կողմից պետք է լրացվի ոչ ուշ, քան աշխատանքի ընդունվելուց հետո 5 օրվա ընթացքում:
Աշխատանքային պայմանագրի լուծման (աշխատողի աշխատանքից ազատման) դեպքում աշխատանքային գրքույկում կատարված գրառումները պետք է վավերացվեն (հաստատվեն) գործատուի կամ նրա ներկայացուցչի ստորագրությամբ և գործատուի կնիքով: Աշխատանքային գրքույկը կորցնելու դեպքում, պետք է դրա մասին անհապաղ հայտնեք վերջին աշխատատեղի գործատուին: Վերջինս պարտավոր է 15 օրվա ընթաղքում աշխատանքային գրքույկի կրկնօրինակը հանձնել ձեզ:
Աշխատանքային գրքույկում գրառված տեղեկատվությունը հետագայում հիմք է հանդիսանալու ձեր կենսաթոշակի հաշվարկման համար:
Ուստի` հետևեք, որ ձեր գործատուն օրենքով սահմանված կարգով գրանցի ձեզ, վարի ձեր աշխատանքային գրքույկը և կատարի համապատասխան վճարումները: Ձեր աշխատանքային իրավունքների և պարտականությունների մասին ավելին իմացեք աշխատանքային օրենսգրքից:
Բանկային հաշիվներ
Բանկային հաշիվը ընթացիկ դրամական միջոցները` եկամուտներն Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի գործունեության արդյունքում դրամական միջոցների ներհոսք (այն, ինչ վաստակում եք): ու ծախսերը, Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի գործունեության արդյունքում դրամական միջոցների արտահոսք: կառավարելու հարմար գործիք է: Ձեր և բանկի Իրավաբանական անձ է, որը տրված լիցենզիայի հիման վրա ներգրավում է ավանդներ և իր անունից և ռիսկով տեղեբաշխում է դրանք վարկեր, ավանդներ, դեպոզիտներ: միջև հարաբերությունների սկիզբը հիմնականում դրվում է ձեր կողմից բանկում բանկային հաշվի բացմամբ:
Եթե ուսմանը զուգահեռ աշխատում եք և ստանում եք որոշակի եկամուտ կամ ցանկանում եք ծնողների կողմից ձեզ տրված գումարը պահել ապահով վայրում, ապա կարող եք պահել դրանք բանկում բացված հաշվի վրա: Դա ձեզ թույլ կտա օգտվել բանկային հաշվի ընձեռած բոլոր հնարավորություններից` կատարել ձեր ընթացիկ, ամենօրյա փողային գործառնությունները և հետևել դրանց փոփոխություններին` մուտքերին և ծախսերին: Իմացեք նաև Որտեղ և ինչպես խնայել գումար:Եթե ձեր հաշվին կցեք վճարային քարտ, ապա կօգտվեք նաև բանկային հաշվի հեռակա կառավարման հնարավորությունից: Այս հարցում ձեզ կօգնի նաև Ուզում եմ վճարային քարտ ունենալ նյութը:Մինչ բանկային հաշիվ բացելը մանրամասն ուսումնասիրեք բանկերի կողմից առաջարկները` ձեր պահանջներին համապատասխան ծառայություն ընտրելու նպատակով:
Վճարային քարտ
Բանկերը հնարավոր է առաջարկեն որոշակի առավելություններով օժտված հատուկ ուսանողների համար վճարային քարտեր: Սպասարկման վճարը կարող է ավելի ցածր լինել, քան այլ տեսակի վճարային քարտերինը, կամ ուսանողական քարտը կարող է հնարավորություն ընձեռել գնումներ կատարելիս օգտվել որոշ զեղչերից, կարող են լինել բոնուսային ծրագրեր, նվերներ և այլ:
Վճարային քարտը գործիք է, որը Ձեզ հնարավորություն կտա
Մինչ վճարային քարտ ձեռք բերելը մանրամասն ուսումնասիրեք բանկերի կողմից առաջարկները` ձեր պահանջներին համապատասխան քարտ ընտրելու նպատակով: Այս հարցում ձեզ կօգնի Ֆինինֆոն՝ ձեր ֆինանսական տեղեկատուն: Իմացեք ավելին Վճարային քարտի մասին:
էլեկտրոնային առեվտուր
Ներկայիս կյանքը հնարավոր չէ պատկերացնել առանց ինտերնետի, իսկ վերջինիս բազմազան հնարավարությունները հեշտացնում և իրականանալի են դարձնում բազմաթիվ գործողություններ: Ինտերնետի ընձեռած բազմաթիվ հնարավորություններից մեկն էլ Էլեկտրոնային առևտուրն է (e-commerce, on-line shopping):Էլեկտրոնային առևտուրը իրենից ներկայացնում է գնումներ կատարելու ժամանակակից ու շատ հարմար եղանակ: Այն հնարավորություն է տալիս ինտերնետի միջոցով ձեռք բերել ամենաբազմազան ապրանքներ առանց տնից դուրս գալու` ցանկացած օր և ցանկացած ժամի` խնայելով ձեր ջանքերն ու ժամանակը:Այժմ էլեկտրոնային առևտուր կատարելիս վճարման առավել տարածված եղանակը անկանխիկ վճարումն է` վճարային քարտերի կամ էլեկտրոնային փողի միջոցով: Ուստի անհրաժեշտ է ունենալ վճարային քարտ (օրինակ` ArCa, VISA, Mastercard և այլն):Վճարային քարտով ինտերնետի միջոցով վճարում կատարելու համար ձեզ անհրաժեշտ կլինի մուտքագրել քարտի դիմերեսին գրված համարը և, որոշ դեպքերում նաև հակառակ կողմում գրված թվերը (սովորաբար` քառանիշ կամ եռանիշ): Ուստի եթե ձեռք եք բերում վճարային քարտն ինտերնետի միջոցով առևտուր անելու նպատակով, ապա ցանկալի է, որ քարտի դարձերեսում առկա լինի եռանիշ կամ քառանիշ թիվը:Որոշ էլեկտրոնային խանութներ հնարավորոթյուն են ընձեռում նաև վճարումներ կատարել կանխիկ դրամով` ընտրված ապրանքը Ձեր նշված հասցեով առաքելու ժամանակ:Մինչ էլեկտորանային առևտուր անելը ծանոթացեք ինտերնետային գնումներ հնարավորությունների և ռիսկերի մասին առավել մանրամասն իմանալու համար կարդացեք ինտերնետային գնումների մասին ինչպես նաև ինտերնետում բանկային քարտից անվտանգ օգտվելու 12 կանոնները:
Վարկեր ուսանողների համար
Ավանդ
Դուք ունեք որոշակի նպատակներ (օրինակ` համակարգչի, հեռախոսի գնում, ճանապարհորդություն և այլն) և դրանց իրագործման համար ձեր ուսմանը զուգահեռ աշխատում եք կամ խնայում եք ձեր ծնողների կողմից տրված գումարը: Այս գումարը կարող եք պահել պահարանում կամ որևէ այլ թաքստոցում, օրինակ` բարձի տակ, և այն հետագայում օգտագործել ձեր կարիքները հոգալու համար: Սակայն այս դեպքում պահված գումարի մեծությունը չի ավելանում, քանի որ այն ձեզ համար «չի աշխատում»: Իմացեք Որտեղ և ինչպես խնայել գումար:Մեկ այլ տարբերակ է տնտեսած գումարը ավանդի տեսքով բանկում Իրավաբանական անձ է, որը տրված լիցենզիայի հիման վրա ներգրավում է ավանդներ և իր անունից և ռիսկով տեղեբաշխում է դրանք վարկեր, ավանդներ, դեպոզիտներ: ներդնելը, որի դեպքում գումարի դիմաց կստանաք լրացուցիչ եկամուտ: Ֆիզիկական կամ իրավաբանական անձի գործունեության արդյունքում դրամական միջոցների ներհոսք (այն, ինչ վաստակում եք):Բանկերն առաջարկում են բազմաթիվ, տարբեր ժամկետներով ավանդային ծառայություններ, որոնք լինում են ինչպես ցպահանջ, այնպես էլ ժամկետային:
Մեր Ավանդային հաշվիչը կօգնի արագ և անվճար կատարել ձեր անհատական հաշվարկը: Իսկ Ֆինինֆոյով կարող եք գտնել շուկայում առկա ձեզ ամենահարմար ավանդը:Մինչ ավանդ ներդնելը մանրամասն ուսումնասիրեք Ավանդի մասին բաժինը:
Ձեզ կհետաքրքրի նաև
Նյութից օգտվելու դեպքում հղումը www.abcfinance.am պարտադիր է:
ՀՀ կենտրոնական բանկի ֆինանսական կրթման թիմը ողջունում է կրթական ծրագրերին աջակից դառնալու ձեր ցանկությունը: Մենք արժևորում ենք ձեր տաղանդն ու ժամանակը և ուրախ կլինենք տեսնել ձեզ մեր կամավորների շարքում։